NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ – KHỞI ĐẦU HOÀN HẢO CHO MỘT CUỘC ĐỜI KHỎE MẠNH
Tuần lễ thế giới nuôi con bằng sữa mẹ (World Breastfeeding Week) là một chiến dịch toàn cầu được phát động thường niên từ năm 1992 bởi Liên minh Thế giới hành động vì nuôi con bằng sữa mẹ (WABA). Tuần lễ diễn ra từ ngày 1 đến ngày 7 tháng 8 hằng năm. Với chủ đề “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ: Tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững”, tuần lễ thế giới nuôi con bằng sữa mẹ năm 2025 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ và bền vững cho các bà mẹ nuôi con nhỏ. Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ có vai trò thiết yếu với sức khỏe của trẻ và mẹ mà còn đóng góp tạo ra một môi trường bền vững và giúp giảm các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, chúng tôi trân trọng từng giọt sữa mẹ. Chúng tôi có đội chuyên trách nuôi con bằng sữa mẹ. Công tác tư vấn về nuôi con bằng sữa mẹ cho sản phụ và người thân được chú trọng thực hiện và duy trì trong quá trình khám thai thông qua các lớp học tiền sản. Kết quả là năm 2024, có 95% trẻ được bú sữa mẹ sớm trong 1 giờ đầu sau sinh, tỉ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong thời gian nằm viện năm 2024 đạt 95%, tỉ lệ bà mẹ sau sinh được cán bộ y tế tư vấn và giúp đỡ nuôi con bằng sữa mẹ năm 2024 duy trì tốt đạt 80%.
Vì sao nuôi con bằng sữa mẹ lại quan trọng?
Sữa mẹ được tạo ra từ hệ thống tuyến sữa trong vú của người phụ nữ từ khi có thai tháng thứ 4 trở đi, bắt đầu có nhiều từ khoảng 24 đến 48 giờ sau khi sinh. Sữa mẹ được xem như là nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất cho trẻ sơ sinh, trước khi trẻ có thể tiêu hóa các loại thực phẩm khác.
Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn là chỉ cho trẻ bú mẹ, không cho ăn thêm bất kỳ thức ăn, nước uống nào khác kể cả nước lọc (trừ vitamin, vắc xin và các thứ thuốc cần thiết do chỉ định của bác sĩ.
Sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng lý tưởng, sữa mẹ còn là “vắc-xin đầu đời”, giúp trẻ chống lại bệnh tật, phát triển khỏe mạnh về thể chất lẫn tinh thần.
Hãy cùng nhau tìm hiểu lý do “sữa mẹ – món quà đầu đời tuyệt vời nhất cho con”
Nguồn dinh dưỡng hoàn hảo từ thiên nhiên
- Đầy đủ và cân đối: sữa mẹ chứa đủ protein, chất béo, đường, vitamin, khoáng chất và các yếu tố miễn dịch.
- Dễ hấp thu – Dễ tiêu hóa: protein trong sữa mẹ chủ yếu là đạm Whey- phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.
- Giàu acid béo thiết yếu như DHA, ARA, acid linoleic, giúp phát triển não bộ, võng mạc và hệ mạch máu.
- Giúp trẻ miễn dịch tự nhiên: nhờ kháng thể IgA, tế bào bạch cầu, lactoferrin và lysozyme – giúp trẻ chống lại vi khuẩn, virus.
- Carbonhydrat trong sữa mẹ chủ yếu là lactose (80%) và oligosaccharid (15%) – giúp hấp thu canxi tốt và phát triển lợi khuẩn đường ruột.
Sữa mẹ có hai giai đoạn:
Sữa non (1 – 3 ngày đầu sau sinh):
- Màu vàng nhạt hoặc trong, sánh đặc
- Rất giàu kháng thể, vitamin A
- Chỉ cần vài giọt cũng đủ bảo vệ trẻ chống lại bệnh tật
Sữa trưởng thành (từ ngày 3 – 5 trở đi):
- Sữa đầu bữa: loãng, nhiều nước → giúp trẻ giải khát
- Sữa cuối bữa: đặc, giàu chất béo → giúp trẻ tăng cân, no lâu
Lợi ích cho trẻ khi nuôi con bằng sữa mẹ
- Bú mẹ trong vòng 1 giờ đầu sau sinh có thể giảm 22% nguy cơ tử vong sơ sinh.
- Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời giúp trẻ phát triển tốt, ít ốm vặt và tăng cường trí tuệ.
- Trẻ bú mẹ thông minh hơn – nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ bú mẹ có IQ cao hơn.
- Giúp trẻ phát triển toàn diện, tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn như tiêu chảy, viêm phổi, viêm tai giữa…
- Trẻ bú mẹ hoàn toàn ít bị suy dinh dưỡng, dị ứng.
- Trẻ bú mẹ hoàn toàn ít mắc các bệnh mạn tính khi trưởng thành lên như béo phì, tiểu đường, tim mạch…
Lợi ích cho mẹ khi nuôi con bằng sữa mẹ
- Giảm chảy máu sau sinh, tử cung co hồi tốt, giảm nguy cơ thiếu máu.
- Tâm lý ổn định hơn, giảm stress, giảm nguy cơ trầm cảm sau sinh.
- Được xem như một biện pháp pháp ngừa thai tự nhiên trong 6 tháng đầu (nếu bú mẹ hoàn toàn, không hành kinh).
- Giảm nguy cơ ung thư vú, buồng trứng.
Gắn kết tình cảm mẹ con
- Mỗi lần cho con bú là một lần tiếp xúc da kề da, ánh mắt, cử chỉ yêu thương.
- Trẻ bú mẹ ít quấy khóc, cảm thấy an toàn, phát triển tình cảm và trí tuệ tốt hơn.
Giải pháp tiết kiệm và bảo vệ môi trường
- Không cần tốn tiền mua sữa công thức, dụng cụ pha sữa.
- Không mất thời gian pha, hâm nóng vì sữa mẹ luôn sạch, sẵn sàng, đúng nhiệt độ.
- Giảm rác thải ra môi trường: lon sữa, bình sữa, túi nhựa…
Nuôi con bằng sữa mẹ như thế nào là đúng?
- Cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu (không thêm nước, sữa ngoài, nước trái cây…)
- Tiếp tục duy trì bú mẹ đến 2 tuổi hoặc lâu hơn
- Bú sớm trong vòng 1 giờ sau sinh để nhận sữa non quý giá
- Cho bú theo nhu cầu – cả ngày và đêm
Hãy cùng nhau lan tỏa kiến thức, khuyến khích các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ để mỗi đứa trẻ đều có một khởi đầu khỏe mạnh!
TS.BS Huỳnh Vĩnh Phạm Uyên
BS.CK2 Nguyễn Thị Mai Lộc
Tài liệu tham khảo
- Protecting, promoting and supporting breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services – The Baby-friendly Hospital Initiative: monitoring manual. Geneva: World Health Organization and the United Nations Children’s Fund (UNICEF), 2025
- Centers for Disease Control and Prevention. Strategies to Prevent Obesity and Other Chronic Diseases: The CDC Guide to Strategies to Support Breastfeeding Mothers and Babies. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services; 2013
Tổng Lượt Truy Cập: 632396
Số Người Đang Online : 6