CHỦ ĐỘNG PHÒNG BỆNH TAY – CHÂN – MIỆNG Ở TRẺ

Tay – chân – miệng là bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, bệnh đặc trưng bởi tình trạng sốt, đau họng, nổi bọng nước tập trung ở tay, chân, miệng. Bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm có thể tử vong nếu không can thiệp kịp thời.

1. Bệnh Tay – chân – miệng là gì?

Tay – chân – miệng là bệnh truyền nhiễm cấp tính ở trẻ em, do vi rút đường ruột thuộc nhóm Coxsackieviruses và Enterovirus 71 gây ra. Bệnh lây truyền chủ yếu theo đường tiêu hoá và dễ phát triển thành dịch, đặc biệt ở môi trường mẫu giáo, trường học. Bệnh Tay – chân – miệng thường gặp ở trẻ em, nhất là trẻ dưới 5 tuổi.

Biểu hiện chính là tổn thương da, niêm mạc dưới dạng phỏng nước ở các vị trí đặc biệt như niêm mạc miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, gối. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não – màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. Bệnh xảy ra quanh năm, tăng cao vào tháng 2 đến tháng 4 và từ tháng 9 đến tháng 12 hàng năm.

2. Bệnh Tay – chân – miệng lây truyền như thế nào?

Bệnh lây trực tiếp từ người sang người:

– Qua trực tiếp với phân, dịch tiết mũi họng, phỏng (bóng nước bị vỡ).

– Qua tiếp xúc giữa trẻ em với nhau hoặc tiếp xúc với đồ chơi, bàn ghế, sàn nhà… bị nhiễm vi rút.

– Qua đường tiêu hóa do ăn uống phải thực phẩm chứa vi rút.

3. Những biểu hiện chính của bệnh Tay – chân – miệng?

– Giai đoạn ủ bệnh: 3 – 7 ngày

– Giai đoạn khởi phát: Từ 1 – 2 ngày với các triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày.

– Giai đoạn toàn phát: Có thể kéo dài 3 – 10 ngày với các triệu chứng điển hình của bệnh:

+ Loét miệng: Vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2 – 3mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú, tăng tiết nước bọt.

+ Sang thương đa dạng hồng ban hoặc bóng nước ở lòng bàn tay, khuỷu tay, lòng bàn chân, gối, mông, cùi trỏ; tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) sau đó có thể để lại vết thâm, rất hiếm khi loét hay bội nhiễm.

+ Sốt nhẹ.

+ Ăn, bú kém.

+ Biến chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp thường xuất hiện sớm từ ngày 2 đến ngày 5, có thể đến ngày 7 của bệnh.

+ Giật mình chới với là dấu hiệu quan trọng báo hiệu biến chứng thần kinh. Trẻ sốt cao hoặc nôn nhiều dễ có nguy cơ biến chứng.

– Giai đoạn lui bệnh: Thường từ 3 – 5 ngày sau giai đoạn toàn phát, trẻ hồi phục hoàn toàn nếu không có biến chứng.

4. Cách chăm sóc trẻ bị Tay – chân – miệng tại nhà

– Dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi, thức ăn lỏng, dễ tiêu, để nguội mát, chia nhiều bữa nhỏ. Trẻ còn bú cần tiếp tục cho ăn sữa mẹ.

– Hạ sốt, giảm đau bằng Paracetamol liều 10 – 15 mg/kg/lần mỗi 4 – 6 giờ hoặc Ibuprofen 5 – 10 mg/kg/lần mỗi 6 – 8 giờ.

– Làm dịu vết loét miệng bằng thuốc băng niêm mạc đường tiêu hóa antacid.

– Vệ sinh răng miệng.

– Nghỉ ngơi, tránh kích thích.

– Chăm sóc tổn thương da: Không làm vỡ các mụn nước, có thể bôi dung dịch sát khuẩn vào các mụn nước vỡ như dung dịch Povidone-iodine, xanh methylene.

– Cho trẻ nghỉ học, sau 7 – 10 ngày kể từ khi phát bệnh mới cho trẻ đi học lại.

– Tránh lây lan bệnh cho các thành viên khác trong gia đình, không dùng chung đồ dùng cá nhân, rửa tay trước và sau chăm sóc trẻ, vệ sinh môi trường.

– Tái khám mỗi 1 – 2 ngày trong 7 – 10 ngày đầu của bệnh. Trẻ có sốt phải tái khám mỗi ngày cho đến khi hết sốt ít nhất 48 giờ.

5. Khi nào cần đưa trẻ đến khám ngay?

Trẻ cần tái khám ngay khi có ≥ 1 dấu hiệu:

+ Sốt trên 39°C hoặc kéo dài trên 48 giờ.

+ Nôn ói nhiều.

+ Lừ đừ hoặc kích thích.

+ Không bú hoặc ăn bú quá ít.

+ Giật mình.

+ Thở nhanh, khó thở.

+ Da nổi vân tím (nổi bông).

+ Hôn mê, co giật.

+ Trẻ có dấu hiệu bất thường hoặc cha mẹ lo lắng.

6. Cách phòng bệnh

– Vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt sau khi thay quần áo, tã, sau khi tiếp xúc với phân, nước bọt.

– Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: Ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng.

– Không cho trẻ mút tay hoặc đưa đồ chơi lên miệng.

– Rửa sạch đồ chơi, vật dụng, sàn nhà.

– Lau sàn nhà bằng dung dịch khử khuẩn Cloramin B 2% hoặc các dung dịch khử khuẩn khác.

– Thu gom, xử lý phân và chất thải của trẻ.

– Không đưa trẻ bị bệnh đến nhà trẻ, trường học, nơi các trẻ chơi tập trung trong 7 – 10 ngày đầu của bệnh.

Trước tình hình dịch bệnh Tay – chân – miệng đang có xu hướng tăng, việc chủ động phòng bệnh là yếu tố then chốt để kiểm soát và đẩy lùi bệnh. Hãy cùng nhau nâng cao ý thức và hành động vì sức khỏe trẻ em.