Bệnh Zona – Mối nguy tiềm ẩn với sức khỏe người lớn tuổi

Bệnh Zona thần kinh là một bệnh nhiễm trùng do virus varicella-zoster (VZV) gây ra – cùng loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi mắc thủy đậu, virus này không bị loại bỏ hoàn toàn mà ẩn trong hệ thần kinh, có thể tái hoạt động vào bất cứ thời điểm nào trong đời, đặc biệt khi hệ miễn dịch suy yếu. Theo báo cáo của Liên đoàn Quốc tế về Người cao tuổi (IFA), cứ 3 người trưởng thành thì có 1 người có nguy cơ mắc bệnh Zona.

Bệnh thường khởi phát với triệu chứng đau nhức, bỏng rát, châm chích, sau đó xuất hiện phát ban đỏ và mụn nước tập trung ở một vùng da nhất định trên cơ thể. Cơn đau do bệnh Zona có thể kéo dài hàng tuần, thậm chí hàng tháng. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là đau thần kinh sau Zona (PHN), xảy ra ở 5-30% số người mắc bệnh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, bệnh còn có thể gây biến chứng ở mắt, làm suy giảm hoặc mất thị lực và trong một số trường hợp hiếm gặp có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim.

1. Người trưởng thành đang đánh giá thấp nguy cơ mắc bệnh Zona

Nhân Tuần lễ Nâng cao nhận thức về bệnh Zona năm 2025, khảo sát toàn cầu cho thấy một thực tế đáng lo ngại: Hơn 50% người trong độ tuổi 50-60 cảm thấy mình trẻ hơn tuổi thật và đánh giá thấp nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác, trong đó có bệnh Zona. Một phần ba số người được hỏi (37%) thậm chí không hề lo lắng về nguy cơ mắc bệnh này.

Hơn nữa, 68% số người tham gia khảo sát cho biết họ đang chịu nhiều căng thẳng trong cuộc sống, yếu tố này làm suy yếu hệ miễn dịch và làm tăng nguy cơ tái hoạt động của virus VZV. Đặc biệt, 48% số người được hỏi cho biết họ cảm thấy cô đơn, trầm cảm hoặc không được quan tâm, điều này có thể làm tăng khả năng mắc bệnh.

Điều đáng lo ngại là hơn 55% những người mắc bệnh lý nền như đái tháo đường, tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và bệnh thận mạn không nhận thức được rằng họ có nguy cơ cao mắc bệnh Zona. Trong khi đó, hơn một phần ba số người có bệnh nền không lo lắng về bệnh này hoặc không hiểu vì sao cần phải quan tâm.

2. Phòng ngừa bệnh Zona

Theo khuyến nghị của Ủy ban cố vấn về thực hành Tiêm chủng (ACIP), tiêm vắc xin là phương pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh Zona. Hiện nay, vắc xin phòng Zona đã được Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt và được chứng minh có hiệu quả lên đến 97% trong việc phòng bệnh Zona ở người từ 50 tuổi trở lên.

Vắc xin phòng Zona được chỉ định cho:

Người lớn từ 50 tuổi trở lên.

Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc Zona (bao gồm những người mắc bệnh mạn tính hoặc có hệ miễn dịch suy yếu).

Lịch tiêm gồm 2 liều (0,5ml/liều), cách nhau từ 2 đến 6 tháng. Vắc xin được tiêm qua đường bắp và không chứa virus sống, do đó phù hợp với nhiều đối tượng, kể cả những người có hệ miễn dịch yếu.

Bên cạnh việc tiêm phòng, các chuyên gia cũng khuyến cáo một số biện pháp phòng ngừa bổ sung nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh Zona:

Duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh: Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin C, D và kẽm có thể giúp củng cố hệ miễn dịch, ngăn chặn sự tái hoạt động của virus.

Quản lý căng thẳng: Các phương pháp như thiền, yoga, tập thể dục thường xuyên có thể giúp kiểm soát căng thẳng và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể tái tạo và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập nhẹ như đi bộ, bơi lội hoặc tập thể dục nhịp điệu giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh: Nếu xung quanh có người đang mắc thủy đậu hoặc bệnh Zona, hãy tránh tiếp xúc gần để giảm nguy cơ lây nhiễm.

3. Cùng chung tay nâng cao nhận thức – Hãy hành động ngay hôm nay!

Bệnh Zona không chỉ là một căn bệnh đơn giản mà còn có thể gây ra những hậu quả lâu dài và nghiêm trọng đối với sức khỏe. Chủ động bảo vệ bản thân bằng cách tiêm vắc xin phòng bệnh và thực hiện các biện pháp hỗ trợ là điều cần thiết, đặc biệt đối với người từ 50 tuổi trở lên và những người có bệnh nền.

Hưởng ứng Tuần lễ Nâng cao nhận thức về bệnh Zona năm 2025, chúng tôi khuyến khích mọi người hãy chủ động tìm hiểu thông tin và thảo luận với chuyên gia y tế về nguy cơ mắc bệnh cũng như phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.

476159503_1045615654249776_3791994487499576651_n

Phòng Tiêm chủng 122 – Bệnh viện Nhân dân Gia Định hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm phòng vắc xin phòng Zona với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ người dân trong việc phòng ngừa bệnh Zona.

🏥 Địa chỉ: 10A Phan Đăng Lưu, phường 7, quận Bình Thạnh, TP.HCM
📞 Số điện thoại: (028) 38.412.692 – Số nội bộ 533
💰 Giá 1 mũi tiêm: 3.690.000 đồng (bao gồm phí tư vấn)

Hãy cùng nâng cao nhận thức, bảo vệ sức khỏe của chính mình và những người thân yêu khỏi căn bệnh nguy hiểm này!

BS.CK2. Lê Hà Xuân Sơn

Trưởng phòng Quản lý chất lượng

Đơn vị tiêm chủng – Bệnh viện Nhân dân Gia Định