
THÔNG TIN SỨC KHỎE CHO NGƯỜI BỆNH KỸ THUẬT HÓA GIẢI GIÃN CƠ TỒN DƯ CUỐI MỔ BẰNG NEOSTIGMINE HOẶC SUGAMMADEX
1. Hóa giải giãn cơ tồn dư là gì?
Hóa giải giãn cơ tồn dư là kỹ thuật sử dụng thuốc để đảo ngược tác dụng giãn cơ đã được sử dụng trong quá trình gây mê để giúp bệnh nhân phục hồi chức năng cơ bắp bình thường trước khi kết thúc phẫu thuật. Hai loại thuốc phổ biến được sử dụng là Neostigmine và Sugammadex.
2. Khi nào cần sử dụng kỹ thuật này?
- Sau khi phẫu thuật có sử dụng thuốc giãn cơ trong gây mê.
- Khi đánh giá thấy bệnh nhân vẫn còn tác dụng giãn cơ tồn dư làm ảnh hưởng đến hô hấp và vận động.
- Để đảm bảo hồi phục nhanh chóng và an toàn chức năng cơ bắp.
3. Quy trình thực hiện:
- Chuẩn bị trước thủ thuật:
- Đánh giá mức độ hồi phục của cơ bắp bằng máy đo chức năng thần kinh-cơ (TOF – Train-of-Four).
- Xác định mức độ giãn cơ tồn dư cần hóa giải.
- Thực hiện hóa giải:
- Sử dụng Neostigmine:
- Liều dùng: 0,03-0,07 mg/kg, tiêm tĩnh mạch chậm.
- Phối hợp với atropine hoặc glycopyrrolate để giảm tác dụng phụ như nhịp tim chậm.
- Sử dụng Sugammadex:
- Liều dùng: 2-4 mg/kg tùy mức độ giãn cơ tồn dư.
- Thuốc có tác dụng nhanh chóng và ít tác dụng phụ.
- Sử dụng Neostigmine:
- Theo dõi sau hóa giải:
- Theo dõi hô hấp, nhịp tim và mức độ hồi phục vận động.
- Đảm bảo bệnh nhân tỉnh táo và có thể tự thở tốt trước khi xuất khỏi phòng hồi tỉnh.
4. So sánh ưu điểm và hạn chế của Neostigmine và Sugammadex:
- Neostigmine:
- Ưu điểm: Chi phí thấp, phổ biến, và hiệu quả tốt đối với mức giãn cơ nhẹ đến trung bình.
- Hạn chế: Tác dụng chậm hơn so với sugammadex; cần phối hợp với thuốc kháng cholinergic để giảm tác dụng phụ như nhịp tim chậm và tăng tiết nước bọt.
- Sugammadex:
- Ưu điểm: Tác dụng nhanh, hiệu quả cao ngay cả với mức giãn cơ sâu, không cần phối hợp với thuốc kháng cholinergic, ít tác dụng phụ hơn. Các khuyến cáo thực hành tốt hiện nay ủng hộ hóa giải giãn cơ rocuronium hoặc vecuronium bằng sugammadex vì chứng mình được hiệu quả giảm nguy cơ biến chứng hô hấp sau mổ.
- Hạn chế: Chi phí cao hơn nhiều so với neostigmine.
5. Thanh toán bảo hiểm y tế:
- Neostigmine: Được thanh toán bảo hiểm y tế do chi phí thấp và đã được sử dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng.
- Sugammadex: Hiện nay đã được bảo hiểm y tế chi trả khi có chống chỉ định với neostigmine.
6. Quy trình Gây mê Hồi sức tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định:
- Đánh giá tiền mê: Xác định tình trạng sức khỏe tổng quát và tiền sử bệnh lý.
- Giải thích quy trình và hướng dẫn trước phẫu thuật.
- Chuẩn bị dụng cụ gây mê và thuốc.
- Theo dõi chặt chẽ dấu hiệu sinh tồn trong quá trình gây mê và phẫu thuật.
- Hồi sức sau phẫu thuật để đảm bảo bệnh nhân ổn định và an toàn.
7. Cảm giác sau hóa giải giãn cơ:
- Cơ thể hồi phục sức cơ nhanh chóng và cảm thấy tỉnh táo.
- Một số bệnh nhân có thể cảm thấy nhẹ đầu hoặc chóng mặt thoáng qua.
- Hầu hết sẽ trở lại trạng thái bình thường trong vòng vài phút đến vài giờ sau khi hóa giải.
8. Biến chứng có thể xảy ra:
- Buồn nôn hoặc nôn mửa nhẹ.
- Nhịp tim chậm hoặc hạ huyết áp.
- Phản ứng dị ứng (rất hiếm gặp).
- Hóa giải không đầy đủ nếu liều lượng không đủ hoặc giãn cơ tồn dư quá sâu.
9. Chăm sóc sau phẫu thuật:
- Theo dõi hô hấp, nhịp tim và mức độ hồi phục cơ bắp thường xuyên.
- Đảm bảo bệnh nhân có thể tự thở và vận động trước khi xuất viện.
- Báo ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi rời phòng mổ.
10. Lời khuyên quan trọng:
- Báo ngay cho nhân viên y tế nếu có khó thở, yếu cơ hoặc mệt mỏi kéo dài sau phẫu thuật.
- Tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc và tái khám nếu được chỉ định.
Nguồn tài liệu tham khảo:
- Hướng dẫn thực hành Gây mê hồi sức – Bộ Y tế Việt Nam.
- Quy trình Gây mê hồi sức – Bệnh viện Nhân dân Gia Định.
Hy vọng thông tin này giúp người bệnh hiểu rõ hơn về kỹ thuật hóa giải giãn cơ tồn dư và cảm thấy an tâm khi trải qua quá trình điều trị.
Thông tin chi tiết tham khảo tại www.bvndgiadinh.org.vn.
Huỳnh Văn Bình
BSCK2 Gây mê hồi sức