ĐỪNG CHỦ QUAN VỚI TRIỆU CHỨNG NGẤT – HỒI CHUÔNG CẢNH BÁO VỀ NGUY CƠ TIỀM ẨN KHI THAM GIA GIAO THÔNG

ĐỪNG CHỦ QUAN VỚI TRIỆU CHỨNG NGẤT – HỒI CHUÔNG CẢNH BÁO VỀ NGUY CƠ TIỀM ẨN KHI THAM GIA GIAO THÔNG

• 05/08/2025
• Phạm Khánh Nhật

Ngất là gì?

Ngất là tình trạng mất ý thức tạm thời và thường kèm theo mất trương lực cơ, xảy ra do lưu lượng máu lên não giảm đột ngột, sau đó cơ thể thường hồi phục nhanh chóng. Ngất không chỉ nguy hiểm cho bản thân mà còn có thể gây tai nạn cho cả người khác khi tham gia giao thông. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu báo trước và chủ động phòng ngừa có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và tính mạng.

Ngất có dấu hiệu báo trước gì?

Dấu hiệu báo trước (cảnh báo sắp ngất):

– Cảm giác lâng lâng, choáng váng, chóng mặt, lảo đảo, không đứng vững

– Nhìn mờ, thấy bóng đen hoặc đốm sáng trước mắt, căng thẳng, đau đầu, hụt hơi

– Da lạnh, tái nhợt, vã mồ hôi, lạnh run, buồn nôn

– Nhịp tim đập nhanh, loạn nhịp hoặc đập rất chậm

Nguyên nhân ngất là gì?

Những nguyên nhân thường gặp khiến ngất tái phát nhiều lần

• Rối loạn thần kinh phản xạ (ngất phản xạ): là nguyên nhân phổ biến nhất ở người trẻ, gây ra bởi phản xạ thần kinh khi cơ thể đáp ứng với cảm xúc mạnh, sợ hãi, đau, đứng lâu, thay đổi tư thế đột ngột hoặc môi trường nóng bức
• Hạ huyết áp tư thế: xuất hiện khi đứng dậy quá nhanh, nhất là ở người lớn tuổi, người mất nước, suy dinh dưỡng hoặc đang dùng thuốc huyết áp, thuốc lợi tiểu
• Bệnh lý tim mạch: rối loạn nhịp tim (nhịp tim chậm, block nhĩ thất, ngoại tâm thu, nhịp nhanh thất, rung nhĩ…)
• Bệnh lý cấu trúc tim như: hẹp van tim, phì đại cơ tim, suy tim… Những nguyên nhân này đặc biệt nguy hiểm, thường gây ngất tái phát mà không có dấu hiệu báo trước, nguy cơ tử vong cao nếu không được chẩn đoán và điều trị
•  Bệnh lý thần kinh – mạch máu não: động kinh, cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), bệnh lý mạch máu não

Ngất tái phát nhiều lần, đặc biệt do nguyên nhân tim mạch hoặc thần kinh, là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng và cần được theo dõi chặt chẽ để phòng ngừa những rủi ro nguy hiểm có thể xảy ra. Với nhóm nguyên nhân tim mạch như: rối loạn nhịp tim, hẹp van tim, suy tim hoặc các bất thường cấu trúc tim, người bệnh cần thăm khám chuyên khoa tim mạch định kỳ, thực hiện các xét nghiệm như: điện tim, siêu âm tim hoặc đo điện tim dài ngày (Holter) để phát hiện sớm bất thường. Việc tuân thủ theo đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bao gồm sử dụng thuốc đúng liều, đúng giờ và thực hiện cấy máy tạo nhịp tim khi được chỉ định, có vai trò quan trọng giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe và ngăn ngừa các cơn ngất tái phát. Trong khi đó, ngất do nguyên nhân thần kinh chẳng hạn như: động kinh hoặc các cơn thiếu máu não thoáng qua đòi hỏi chẩn đoán phân biệt kỹ lưỡng qua đo điện não đồ, chụp MRI, CTscan hoặc đo huyết áp tư thế. Việc điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc chống động kinh, các thuốc hỗ trợ tuần hoàn não, kết hợp với huấn luyện các kỹ năng kiểm soát căng thẳng, duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh để giảm nguy cơ tái phát ngất.

Dù là nguyên nhân nào, người bệnh cũng cần lắng nghe cơ thể, chú ý các dấu hiệu báo trước như: chóng mặt, hoa mắt, hồi hộp, mệt bất thường. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh, uống đủ nước, ăn đủ bữa, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và không tự ý ngưng thuốc sẽ giúp phòng ngừa hiệu quả các cơn ngất tái phát và bảo vệ an toàn trong sinh hoạt hằng ngày.

Tầm soát và kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ chính là chìa khóa giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn, từ đó chủ động phòng ngừa ngất tái phát và các biến cố nguy hiểm.