
TIÊU CHẢY NGÀY TẾT: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA
Tết Nguyên Đán là dịp lễ hội được mong đợi nhất trong năm, với các buổi tiệc tùng, sum họp gia đình và nhiều món ăn ngon. Tuy nhiên, trong những ngày vui vẻ này, tiêu chảy lại là một vấn đề sức khỏe không ít người gặp phải. Với những thay đổi trong chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt và các yếu tố môi trường, tiêu chảy có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn, khiến bạn không thể tận hưởng trọn vẹn niềm vui trong dịp Tết.

1. Nguyên nhân gây tiêu chảy ngày Tết:
Ăn uống không đúng cách: Trong những ngày Tết, việc ăn nhiều món ăn dầu mỡ, thức ăn có gia vị cay hoặc uống các đồ uống có cồn có thể gây ra rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, việc ăn quá nhiều hoặc ăn không đúng giờ cũng dễ dẫn đến tiêu chảy.
Thực phẩm không an toàn: Những món ăn được chế biến sẵn, thực phẩm để lâu hoặc không được bảo quản đúng cách có thể bị nhiễm khuẩn, gây ra các bệnh về tiêu hóa, trong đó có tiêu chảy.
Tăng cường sử dụng đồ uống có cồn: Rượu bia và các đồ uống có cồn không chỉ gây hại cho gan mà còn có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày và khiến hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định.
Thay đổi thói quen sinh hoạt: Dịp Tết là thời gian nhiều người thức khuya, ăn uống bất thường hoặc thiếu ngủ, khiến cho cơ thể khó thích nghi và dễ bị rối loạn tiêu hóa.
Căng thẳng và lo âu: Mặc dù Tết là dịp vui vẻ, nhưng đôi khi việc chuẩn bị cho các hoạt động Tết cũng có thể khiến bạn bị căng thẳng, làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và dễ gây ra tiêu chảy.
2. Triệu chứng tiêu chảy ngày Tết:
Tiêu chảy có thể xuất hiện với các triệu chứng sau:
Đi ngoài nhiều lần: Phân lỏng hoặc nước, thường xuyên đi vệ sinh trong ngày.
Đau bụng và đầy hơi: Cảm giác quặn đau, khó chịu hoặc chướng bụng.
Buồn nôn và nôn: Cảm giác mệt mỏi, buồn nôn có thể kèm theo nôn mửa.
Mất nước: Tiêu chảy kéo dài dẫn đến mất nước, cơ thể mệt mỏi, khô miệng và tiểu ít.
3. Cách phòng ngừa tiêu chảy trong những ngày Tết:
Để tránh tình trạng tiêu chảy làm giảm đi niềm vui đón Tết, bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
Ăn uống hợp lý: Cố gắng duy trì một chế độ ăn uống cân đối. Không nên ăn quá nhiều đồ ăn chiên rán, thức ăn có nhiều gia vị hay các món ăn khó tiêu hóa. Hãy ưu tiên các món ăn tươi ngon, nhiều rau củ quả để cung cấp đủ chất xơ và vitamin cho cơ thể.
Chú ý đến vệ sinh thực phẩm: Đảm bảo thực phẩm được chế biến và bảo quản đúng cách. Hãy chắc chắn rằng thức ăn không bị ôi thiu và luôn ăn thực phẩm đã được nấu chín kỹ.
Vệ sinh cá nhân: Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi tiêu.
Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn: Mặc dù Tết là dịp để tụ họp bạn bè và người thân, nhưng hãy uống rượu bia một cách có kiểm soát. Uống quá nhiều sẽ làm tổn thương dạ dày và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bạn.
Uống đủ nước: Trong dịp Tết, việc ăn nhiều thức ăn ngọt, mặn và uống đồ uống có cồn dễ gây mất nước. Hãy nhớ uống đủ nước mỗi ngày để duy trì cân bằng điện giải và giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Mặc dù Tết là dịp vui chơi, nhưng bạn cũng cần nghỉ ngơi đầy đủ để hệ tiêu hóa và cơ thể có thời gian phục hồi. Hãy ngủ đủ giấc và tránh thức khuya quá nhiều.
Kiểm soát căng thẳng: Đôi khi công việc chuẩn bị Tết có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và căng thẳng. Hãy dành thời gian thư giãn, làm những việc mình yêu thích để giảm bớt lo âu và giữ cho cơ thể luôn thoải mái.
4. Cách điều trị tiêu chảy trong ngày Tết:
Nếu không may gặp phải tình trạng tiêu chảy trong dịp Tết, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tự chăm sóc đơn giản tại nhà:
Uống dung dịch bù nước: Tiêu chảy có thể làm cơ thể mất nước và các khoáng chất cần thiết. Hãy uống nước có pha thêm muối và đường hoặc dung dịch bù điện giải để giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục.
Ăn thức ăn dễ tiêu hóa: Tránh các món ăn có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn. Hãy ăn cháo, cơm trắng, chuối hoặc khoai tây luộc – những thực phẩm dễ tiêu hóa và giúp dạ dày ổn định hơn.
Sử dụng thuốc chống tiêu chảy: Nếu tiêu chảy kéo dài và gây khó chịu, bạn có thể dùng chống tiêu chảy theo chỉ định của bác sĩ.
5. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu tiêu chảy không thuyên giảm sau vài ngày, hoặc có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng (khô miệng, tiểu ít, da nhăn nheo), bạn nên gặp bác sĩ ngay lập tức. Nếu tiêu chảy kèm theo sốt cao, nôn mửa liên tục hoặc có máu trong phân, đó là những dấu hiệu cần được xử lý y tế ngay.
Tiêu chảy trong những ngày Tết có thể làm gián đoạn niềm vui và kế hoạch của bạn. Tuy nhiên, với những biện pháp phòng ngừa đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể tận hưởng một mùa Tết khỏe mạnh, vui vẻ. Hãy chú ý đến chế độ ăn uống, vệ sinh thực phẩm và chăm sóc sức khỏe bản thân để có một Tết tràn đầy năng lượng và hạnh phúc.
BS Võ Hồng Lan Phương. TS. BS. Võ Hồng Minh Công, Khoa Nội Tiêu hóa bệnh viện Nhân dân Gia Định
Tài liệu tham khảo: Marc Bilodeau, et al. The Digestive System: From Basic Sciences to Clinical Practice 2022