BỆNH DẠI: TUYỆT ĐỐI KHÔNG CHỦ QUAN, VÌ ĐÃ LÊN CƠN LÀ TỬ VONG 100%
Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta đều đã từng nghe nói về bệnh Dại. Nhưng liệu chúng ta đã thực sự hiểu đúng và đủ về mức độ nguy hiểm của căn bệnh này? Bệnh Dại là một trong những bệnh truyền nhiễm đáng sợ nhất, một khi đã khởi phát các triệu chứng (lên cơn Dại), tỷ lệ tử vong gần như là 100%, không có thuốc nào cứu chữa được.

Tuy nhiên, có một sự thật quan trọng mà tất cả chúng ta cần ghi nhớ: Bệnh Dại hoàn toàn có thể phòng tránh được! Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết nhất để mỗi người dân chúng ta có thể tự bảo vệ bản thân và gia đình trước căn bệnh chết người này.
1. Bệnh Dại là gì? Hiểu đơn giản nhất
Hãy hình dung bệnh Dại là do một loại virus cực kỳ nguy hiểm gây ra. Virus này không có trong tự nhiên mà tồn tại trong nước bọt của các loài động vật bị bệnh.
- Lây truyền như thế nào? Chủ yếu qua vết cắn, vết cào, hoặc thậm chí là khi nước bọt của con vật bị Dại tiếp xúc với các vết thương hở hay niêm mạc (mắt, miệng) của chúng ta.
- Tác hại ra sao? Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus Dại sẽ di chuyển dọc theo các dây thần kinh, tấn công hệ thần kinh trung ương (não bộ và tủy sống), phá hủy trung tâm chỉ huy của cơ thể và gây tử vong.
- Nguồn bệnh từ đâu? Nhiều người nghĩ chỉ có chó mới mang mầm bệnh Dại. Nhưng thực tế, cả mèo, dơi, khỉ, chồn và các động vật có vú khác đều có thể mắc và truyền bệnh Dại cho người. Tại Việt Nam, chó vẫn là nguồn lây bệnh chính (trên 95%).
2. Tình hình bệnh Dại đáng báo động tại Việt Nam
Dù đã có vắc xin phòng bệnh hiệu quả, nhưng số ca tử vong do Dại ở nước ta vẫn còn ở mức cao, gây ra những cái chết vô cùng thương tâm.
Theo thống kê của Bộ Y tế, trong năm 2024, cả nước đã ghi nhận 89 trường hợp tử vong do Dại. Đáng báo động hơn, số ca tử vong vẫn tiếp tục gia tăng trong những tháng đầu năm 2025. Nguyên nhân sâu xa vẫn là sự chủ quan, thiếu hiểu biết của một bộ phận người dân. Nhiều người sau khi bị chó, mèo cắn đã không đi tiêm phòng mà tự ý điều trị bằng thuốc nam, đắp lá cây, hoặc cho rằng chó nhà cắn nên không sao. Đây là những sai lầm chết người!
3. Phòng tránh bệnh Dại hiệu quả: Trách nhiệm của mỗi người
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, đặc biệt là với bệnh Dại. Việc phòng tránh rất đơn giản và nằm trong tầm tay của mỗi chúng ta.
- Đối với vật nuôi (chó, mèo):
- Tiêm phòng Dại đầy đủ và đúng lịch cho 100% chó, mèo trong gia đình theo hướng dẫn của cán bộ thú y. Đây là biện pháp quan trọng nhất.
- Không thả rông vật nuôi. Khi dắt chó ra nơi công cộng, bắt buộc phải đeo rọ mõm, có dây xích và người trông coi cẩn thận.
- Đối với con người:
- Tránh tiếp xúc, trêu chọc những con vật lạ, đi lạc, có biểu hiện hung dữ.
- Cha mẹ cần dạy trẻ em cách nhận biết và cư xử an toàn với chó, mèo; không nên cho trẻ chơi đùa một mình với vật nuôi khi không có sự giám sát của người lớn.
4. Xử lý ĐÚNG CÁCH ngay khi bị động vật cắn/cào
Nếu không may bị động vật cắn, cào, liếm vào vết thương hở, hãy giữ bình tĩnh và thực hiện ngay các bước sơ cứu sau. Mỗi giây đều quý giá!
- Bước 1: RỬA VẾT THƯƠNG NGAY LẬP TỨC. Đây là bước quan trọng nhất! Hãy xối rửa vết thương liên tục dưới vòi nước chảy mạnh cùng với xà phòng (hoặc bất kỳ chất tẩy rửa nào có sẵn) trong ít nhất 15 phút. Việc này giúp rửa trôi tối đa lượng virus có trong nước bọt của con vật.
- Bước 2: KHÔNG LÀM NHỮNG ĐIỀU SAU. Tuyệt đối không băng bó kín vết thương, không khâu, không đắp lá cây, thuốc nam, hay bất kỳ chất lạ nào lên vết thương vì có thể làm virus xâm nhập sâu hơn.
- Bước 3: ĐẾN NGAY CƠ SỞ Y TẾ GẦN NHẤT. Sau khi sơ cứu, phải đến ngay trung tâm y tế dự phòng, bệnh viện hoặc cơ sở y tế có chức năng tiêm phòng Dại để được các bác sĩ khám, tư vấn và chỉ định tiêm phòng kịp thời.
5. Vắc xin và Huyết thanh kháng Dại – “Lá chắn sống” duy nhất cứu bạn
Xin khẳng định một lần nữa: Tiêm vắc xin và huyết thanh kháng Dại sau khi bị động vật cắn là phương pháp DUY NHẤT để ngăn chặn bệnh Dại phát triển và cứu sống bạn.
- Vắc xin ngừa Dại: Giúp cơ thể chúng ta chủ động tạo ra chất bảo vệ (kháng thể) để chống lại virus Dại.
- Huyết thanh kháng Dại (HTKD): Là kháng thể có sẵn, được đưa vào cơ thể để tấn công, trung hòa virus Dại ngay lập tức. Huyết thanh thường được chỉ định cho các trường hợp vết thương nặng, sâu, ở những vị trí nguy hiểm như đầu, mặt, cổ, đầu ngón tay, bộ phận sinh dục.
Lưu ý cực kỳ quan trọng:
- Việc tiêm phòng phải được thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín, được cấp phép.
- Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về tiêm hoặc chữa trị bằng các phương pháp dân gian, không có cơ sở khoa học.
- Nhiều người còn lo sợ vắc xin Dại gây hại sức khỏe, gây mất trí nhớ. Đây là quan niệm sai lầm! Vắc xin Dại được sử dụng hiện nay là vắc xin thế hệ mới, đã được kiểm chứng là rất an toàn và hiệu quả, không gây ảnh hưởng đến thần kinh như các loại vắc xin cũ trước đây.
Lời kết
Bệnh Dại vô cùng nguy hiểm nhưng việc phòng ngừa không hề khó. Vì sức khỏe và tính mạng của chính mình, người thân và cộng đồng, Bộ Y tế kêu gọi mỗi người dân hãy nâng cao ý thức:
- Tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo nuôi.
- Đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm phòng kịp thời sau khi bị động vật cắn.
Đừng đánh cược tính mạng của bạn và người thân vì sự chủ quan! Hãy hành động đúng và ngay lập tức!
Từ ngày 1/10/2025, Phòng tiêm chủng 122, lầu 1, khu khám bắt đầu tiêm vắc – xin phòng dại Abhayrab, Huyết thanh kháng dại IVACRIG.
BS.CK2. Lê Hà Xuân Sơn – TP Quản lý chất lượng
Đối tác toàn diện tại: https://eou.cn.com/
