Khoa Chẩn Đoán Hình Ảnh
Bệnh viện Nhân dân Gia Định là bệnh viện đa khoa hạng I trực thuộc Sở Y tế, là một trong những bệnh viện đầu ngành của TPHCM và khu vực phía Nam. Công tác chẩn đoán ban đầu, hổ trợ điều trị, hay cao cấp hơn nữa là can thiệp điều trị rất cần những bằng chứng cụ thể về hình ảnh học để nâng cao tính chính xác, giảm thiểu rủi ro, vì vậy lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh ngày càng có vai trò quan trọng. Khoa Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Nhân dân Gia Định được thành lập năm 1997 với sự sát nhập từ khoa X Quang và phòng siêu âm. Thời kỳ đầu, khoa chỉ có vài máy X Quang được trang bị từ trước 1975, 02 máy siêu âm trắng đen. Đến nay khoa đã phát triển vượt bậc, không ngừng được đầu tư trang thiết bị tối tân để bắt kịp nền y học hiện đại thế giới
Đơn vị X Quang can thiệp được thành lập từ năm 2009 và chính thức gia nhập vào khoa Chẩn đoán hình ảnh từ tháng 07/2016. Tính đến tháng 12/2021, sau hơn 10 năm hoạt động, Đơn vị đã thực hiện hơn 8000 ca chụp, can thiệp mạch máu đa dạng từ mạch máu não, tạng, ngoại biên, can thiệp đường mật, góp phần cứu sống và điều trị thành công nhiều trường hợp phức tạp, bệnh lý hiếm gặp. Đơn vị đã và đang phát triển nhiều kỹ thuật mới và các kỹ thuật mà thế giới đã hình thành. Đơn vị luôn có những hoạt động chuyên môn trau dồi kinh nghiệm và học tập kỹ thuật mới với các chuyên gia hàng đầu ở các nước trên thế giới.
Ban lãnh đạo khoa
– Trưởng khoa: Bác sĩ chuyên khoa 2 Bùi Khắc Vũ
– Phó trưởng khoa, phụ trách Đơn vị X Quang can thiệp: Tiến sĩ Bác sĩ Nguyễn Đình Luân
– Phó trưởng khoa: Bác sĩ chuyên khoa 1 Trần Ngọc Tiến
– Kỹ thuật viên trưởng: Cử nhân Lê Trí Dũng
Nhân sự:
– Tổng số nhân viên: 80
– Bác sĩ: 31
+ 02 BS Chuyên khoa cấp 2
+ 01 Tiến sĩ
+ 22 BS Chuyên khoa cấp 1 và Thạc sĩ
+ 05 BS đa khoa
+ 01 Thạc sĩ Cán bộ giảng ĐH Y Dược Tp.HCM
+ Nhiều BS đã tu nghiệp tại Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan…
– Kỹ thuật viên: 27 Cử nhân Kỹ thuật hình ảnh
– Nhân viên hành chánh, thư ký y khoa: 21
– Hộ lý: 01.
Trang thiết bị và các kỹ thuật chuyên môn thực hiện được hiện nay của khoa
1. X Quang:
– Máy X Quang cao tần: 05
– Máy X Quang di động: 05
– Hệ thống xử lý ảnh số hóa DR: 04, CR: 01
– Máy đo khoáng xương: 01
Thực hiện các kỹ thuật: X Quang thường qui khảo sát sọ, mặt, cột sống, ngực, bụng chậu, chi; X Quang có sử dụng thuốc tương phản khảo sát ống tiêu hóa, hệ mật, hệ niệu, tử cung-vòi trứng; đo khoáng xương xác định loãng xương…
Máy X quang cao tần DR GEM
Máy đo khoáng xương Hologic
2. Chụp cắt lớp vi tính:
– Máy CT 64 lát cắt Philips Brilliance: 01
– Máy CT 128 lát cắt 2 mức năng lượng Siemens Somatom Definition Edge: 01
Khảo sát thường quy hầu hết các bộ phận cơ thể: sọ não, đầu mặt cổ, ngực, bụng chậu, xương, cột sống, chụp cắt lớp vi tính đa lát cắt ảo tử cung vòi trứng (VHSG)…; CTA khảo sát mạch máu não, động mạch chủ, động mạch các tạng, động mạch chi, động mạch vành
Máy CT 128 lát cắt 2 mức năng lượng được trang bị từ cuối năm 2020, có các phần mềm chuyên dụng để thực hiện CT tưới máu não, tưới máu các tạng như gan, thận, phổi…; gout và sỏi thận; xóa xương, giảm nhiễu hình ảnh do kim loại; đánh giá tủy xương; tái tạo chụp không thuốc ảo của gan; đánh giá xuất huyết não sau điều trị lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học; bản đồ iod, bản đồ mỡ; CT định lượng khí phế thũng; nội soi ảo ống tiêu hóa, đường dẫn khí; CT mạch vành thường qui và Bisegment cho trường hợp mạch nhanh; đánh giá tiến triển u; đo mRecist tự động…
Máy MSCT 128 lát cắt 2 mức năng lượng
Siemens Somatom Definition Edge
Hình tái tạo 3D phình động mạch chủ bụng
Hình CT tưới máu não
3. Chụp cộng hưởng từ:
– Máy MRI Philips Avanto 1.5 Tesla: 01
Máy MRI có từ trường cao 1.5 Tesla, thời gian khảo sát nhanh hơn, hình ảnh đẹp, rõ nét. Khảo sát hầu hết các bộ phận cơ thể, đặc biệt có giá trị trong các bệnh lý thuộc về thần kinh, cơ xương khớp, đường mật, gan, bệnh lý cơ tim…
Đặc biệt, khoa đã thực hiện chụp cộng hưởng từ gan tiêm thuốc tương phản đặc hiệu mô Primovist, giúp xác định bản chất của u gan, có thể thay thế sinh thiết gan là thủ thuật xâm lấn; đánh giá được đường mật, đặc biệt là rò mật.
Máy MRI Philips Avanto 1.5 Tesla
Máy MRI Philips Avanto 1.5 Tesla
4. Siêu âm:
– Máy siêu âm màu: 15
– Máy siêu âm đàn hồi gan: 01
Thực hiện siêu âm tổng quát, siêu âm Doppler mạch máu, siêu âm phần mềm (tuyến giáp, tuyến vú, hạch và các phần mềm khác), cơ xương khớp, tiến liệt tuyến qua ngả trực tràng…. Riêng siêu âm tim, sản phụ khoa 3D-4D, siêu âm mắt do các chuyên khoa lâm sàng thực hiện
Siêu âm đàn hồi gan giúp đánh giá mức độ nhiễm mỡ và xơ hóa tế bào gan, là những bệnh lý ngày càng phổ biến.
Máy siêu âm màu GE Logiq S7
Máy siêu âm đàn hồi gan Echosens
5. Thủ thuật can thiệp:
– Các kỹ thuật can thiệp dưới hướng dẫn siêu âm và chụp cắt lớp vi tính:
+ Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) dưới hướng dẫn siêu âm: góp phấn chẩn đoán xác định ung thư giáp, ung thư vú, hạch…
+ Sinh thiết lõi dưới hướng dẫn của siêu âm và chụp cắt lớp vi tính các tổn thương u gan, u phổi, ung thư tiền liệt tuyến, hạch, phần mềm, các bệnh lý thận…
– Điều trị ung thư gan nguyên phát, thứ phát bằng sóng cao tần (RFA) dưới hướng dẫn siêu âm: cho hiệu quả tương đương phẫu thuật nhưng ít xâm lấn hơn.
Hủy u gan bằng sóng cao tần RFA
Sinh thiết xuyên thành ngực dưới hướng dẫn của CT
6. Đơn vị X Quang can thiệp:
Là một trong những thế mạnh của bệnh viện, được lựa chọn là chuyên khoa mũi nhọn để đầu tư phát triển ngang tầm khu vực Đông Nam Á
– Phòng khám chuyên khoa: tại phòng khám 106 Khoa khám bệnh, sáng thứ 2, sáng thứ 4 hàng tuần. Khám tại khoa theo yêu cầu ở Khu khám khoa tim mạch can thiệp, khoa tổng hợp
-Tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh lý ung thư gan: TAE, TACE, DEBTACE, thuyên tắc tĩnh mạch cửa làm phì đại gan
– Tầm soát, chẩn đoán và điều trị bằng kỹ thuật nong bóng, đặt stent, thả coils các bệnh lý: mạch máu ngoại biên, loét thiếu máu bàn chân, tắc hẹp nối thông động tĩnh mạch trong lọc máu, mạch máu não, tạng…
– Chẩn đoán và điều trị bệnh lý dị dạng mạch máu ngoại biên: dị dạng động tĩnh mạch, tĩnh mạch, bạch mạch, mao mạch
– Điều trị các bệnh lý ung bướu bằng phương pháp tắc mạch: ung thư gan, u xơ tử cung, lạc nội mạc trong cơ tử cung, phì đại tiền liệt tuyến
– Cấp cứu điều trị can thiệp tắc mạch bảo tồn các trường hợp chảy máu: chấn thương, chảy máu tiêu hóa, chảy máu do tai biến thủ thuật, phẫu thuật
– Chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tăng áp tĩnh mạch cửa: xơ gan, hội chứng Budd-Chiari, tắc hẹp tĩnh mạch cửa – tĩnh mạch lách thứ phát bằng các kỹ thuật:
+ Tạo luồng thông tĩnh mạch cửa – tĩnh mạch chủ qua đường tĩnh mạch cảnh (TIPS)
+ Tạo luồng thông tĩnh mạch cửa – tĩnh mạch chủ trực tiếp (DISP)
+ Thuyên tắc ngược dòng tĩnh mạch dạ dày bằng bóng chẹn (BRTO)
+ Thuyên tắc ngược dòng tĩnh mạch dạ dày bằng dù (PARTO)
+ Thuyên tắc ngược dòng tĩnh mạch dạ dày bằng coils (CARTO)
+ Thuyên tắc tĩnh mạch thực quản – dạ dày xuyên gan qua da (PTO)
+ Nong và đặt stent hệ tĩnh mạch cửa
– Cấp cứu điều trị đột quỵ tắc mạch não bằng kĩ thuật can thiệp lấy huyết khối với cửa sổ điều trị mở rộng lên đến 24 giờ nhờ ứng dụng các kĩ thuật hình ảnh: MRI, CT perfusion
– Điều trị thiếu máu não do hẹp động mạch cảnh, hẹp động mạch nội sọ bằng kỹ thuật đặt stent
– Điều trị cấp cứu xuất huyết não do vỡ phình mạch, vỡ dị dạng mạch máu não
Máy chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA) Siemens
Nhiệm vụ Khoa Chẩn đoán hình ảnh
– Xây dựng và thực hiện các quy trình kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để hỗ trợ lâm sàng trong xác định chẩn đoán chính xác, lập kế hoạch điều trị cho bệnh nhân.
– Thực hiện các thủ thuật can thiệp, can thiệp mạch điều trị.
– Tập huấn, đào tạo liên tục về các kỹ thuật chiếu chụp cho kỹ thuật viên nâng cao tại đơn vị và các cơ sở y tế tuyến dưới.
– Tập huấn, đào tạo liên tục cho các BS cơ sở y tế về đọc kết quả Xquang, thực hành siêu âm, đọc kết quả chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ, thực hiện can thiệp mạch.
– Tham gia nghiên cứu khoa học, chỉ đạo tuyến theo chức năng, nhiệm vụ được giao, hợp tác quốc tế.
– Khoa là đơn vị thực hành cho sinh viên Y3; học viên chuyên khoa cấp 1, chuyên khoa cấp 2, cao học và nội trú của Đại học Y dược TP.HCM, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
Định hướng tương lai
– Tiếp tục củng cố, phát triển các kỹ thuật đang thực hiện.
– Triển khai thêm các kỹ thuật tiên tiến như: điều trị lạc nội mạc dạng nang ở buồng trứng, điều trị đau do viêm thoái hóa khớp bằng kỹ thuật tắc mạch, can thiệp dưới hướng dẫn máy siêu âm nội mạch IVUS, chụp và can thiệp sử dụng CO2 cho bệnh lý mạch máu ngoại biên ở bệnh nhân suy thận, hủy u gan bằng vi sóng Microwave, hủy nhân giáp bằng sóng cao tần (RFA), hủy nang gan, nang giáp bằng cồn tuyệt đối (PEI), hút u vú chân không (VAAB)…
– Thành lập đơn vị can thiệp giảm đau: triển khai các kỹ thuật điều trị giảm đau dưới hướng dẫn DSA, CT, Siêu âm.
Thành tích chung nổi bật của khoa
– Bằng khen tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân TPHCM năm 2018, 2020, 2021
– Đề tài nghiên cứu khoa học cấp sở năm 2020: “Đánh giá kết quả sớm điều trị vỡ lách chấn thương bằng phương pháp làm tắc mạch”
– Các bài báo đăng trên các tạp chí uy tín của thế giới:
+ Diagnosis and management of calcaneal Yakes type IV AVM: Two case reports, đăng trên tạp chí ScienceDirect (Elsevier), volume 16, issue 12, 12/2021
+ A rare case report of acute upper gastrointestinal hemorrhage due to splenic artery pseudoaneurysm, đăng trên tạp chí SAGE Open Medical Case Report, 11/2021.